ژورنالیسم تقلبی – قسمت اول

ژورنالیسم تقلبی

مصطفی عمرزی

قبل از اصل مطلب:

وقتی بار نخست تصمیم گرفتم این نوشته را تقدیم کنم، هدفم فقط توضیح رویداد هایی بود که از سال 1383 الی میانه ی سال 1398 از شناخت پیرامون به اصطلاح اتحادیه های ژورنالیستان و خبرنگاران داشتم؛ اما بعداً تصمیم گرفتم موتیف هایی را در زمینه ی آن معرفی کنم تا کسانی که در مساله ی ارتباطات، هیچ تعریفی ندارند، متوجه شوند که اگر در آن زمینه، روابط ما با افراد با در نظر داشت، حیثیت، تحصیل، فامیل و رفاقت های واقعی نباشند، چه گونه باعث می شوند شماری که ظاهراً با ما هم سطح استند، اما با تبارز کار و استعداد، پایین تر از ما قرار دارند، در خلایی که جامعه ی قانونمند نداریم و بی سوادان به راحتی با باسوادان رقابت می کنند، می توانند برای ما خطرناک و زیان آور باشند. منظورم این است که دوستان خنده، گرمابه و گلستان، کار، سیر و تفریح را در جای یکدیگر قرار ندهید!

شاید یکی در مساله ی تفریح خوب باشد، اما همین شخص وقتی در زمینه ی حیثیت اجتماعی مطرح می شود، تحت تاثیر القاآت آن که از شما کمتر است، ممکن عقده مندانه برخورد کند و این در حالی واقع می شود که با تظاهر دوستی می کند و آن را ادامه می دهد. چنان چه متذکر شدم، جامعه ی ما به دلیل نبود قاونمندی های لازم، نتوانسته تفکیک درست شان و حیثیت ایجاد کند تا کسانی که واقعاً شایسته ی احترام اند، از عوارض اعمال افرادی در امان بمانند که رقبای بی سواد آنان شناخته می شوند.

***

با فراغت از پوهنزی ژورنالیسم پوهنتون کابل در سال 1382ش، دنبال کار افتادیم. هر یک به فراخور حال و شناخت، هر سو پراگنده شدند. از شانس بد، من و یک همصنفی بی نهایت کم ظرفم(ب.م.ف) درگیر اتحادیه ای شدیم که بعداً برای من ضیاع وقت را به ارمغان آورد.

روزی پس از قرار با همصنفیان، تصمیم گرفتیم از یک به اصطلاح اتحادیه ی ژورنالیستان، کارت عضویت بگیریم. پای ما به یک تعمیر بدقواره ی روسی رسید که روسان به دلیل تنگدستی مالی، خیلی از بر و عرض آن کاسته بودند. «اتحادیه ی ملی ژورنالیستان افغانستان» در موقعیت «بخارخانه ی مکروریان» ها قرار داشت. چند تن از چند رژیم های گذشته با سن و سال های متفاوت، در حالی که از جناح های مختلف، نماینده گی می کردند، ظاهراً کمر خدمت به ژورنالیسم بازار آزاد افغانستان، بسته بودند.

پس از اخذ کارت های معمولی که در برابر پول بود، دو- سه تن از همصنفیان تطمیع شدیم که جایی برای کار نیز یافت شده است. این حُسنا جلیل اُشتک(کودک) چه قدر خوش شناس است که زیر سر دومین متفکر جهان، مستقیماً از پوهنتون به معینیت رسید، اما سهم امثال ما در آن روز ها، یک تعمیر کهنه با افرادی کهنه تر از آن بود.

بالاخره من و آن به ظاهر دوستم، به تیمی پیوستیم که در راس شان، مرحوم سرمحقق محمود حبیبی و خانمش استاد شفیقه حبیبی، قرار داشت. ظاهراً خانم رییس افتخاری اتحادیه، به خاطر شوهرش، تحویل گرفته می شد. پس از آنان، یکی از محوری ترین افراد این نوشته، آدمی کاملاً مشکوک و بی سواد که شبیه کله ی کچلش معما می آفرید و بعداً دانستم هویت قومی اش نیز جعلی ست، همه کاره بود. این شخص(ح.ب) با ته و بالا شدن های زیاد و ظاهراً جلب تمام مخاطبان اتحادیه، اما از کمترین محبوبیت برخوردار بود. خودش بار ها اعتراف می کرد در دکانی در جاده ی «نادر پشتون» که وسایل برقی را می فروخت، آرام نشسته بود که چند تن از اعضای اتحادیه ی ژورنالیستان حکومت های کمونیستی، نزدش می آیند. در میان آنان از خانم حمیده عثمان نیز نام می برد. ما بار ها این داستان را می شنیدیم، اما آن چه از دهان به اصطلاح معاون اول می برآمد، بیشتر زجر هایی بود که گویا به خاطر اتحادیه کشیده بود و همه را به لحاظ رسالت های ژونالیستیک اش انجام داده بود. بعد ها همچنان آگاه شدیم که او حتی سند صنف هشتم مکتب را هم ندارد؛ اما با مهارت هایی که به کار می برد، در حالی که کشور چک و سلواکیای پیشین را ندیده بود، از آن جا سند تحصیلات عالی در رشته ی ژورنالیسم، به دست آورده بود. گاهی که او را در بحث های ژورنالیسم، گیر می انداختیم، مرغ وار از کتاب هایی نقل قول می کرد که به تازه گی خوانده بود و اکثراً جزو پالیسی نشراتی حکومت های کمونیستی بودند و ژورنالیسم طبقاتی را در بر می گرفتند.

مانند تمام جوانانی که آرزو های زیاد دارند، همه روزه از منطقه ی «تهیه ی مسکن»، محل آپارتمان کرایی خانواده ام، به بخارخانه می رفتم و از بخت بد، روز ها مجبور می شدم جیب خرجم را با همصنفی ای نصف کنم که نمی دانم چه گونه خودش را به اتحادیه می رساند تا برای من دردسر باشد و هنگام چاشت، نصف جیب خرجم را خرجش می کردم تا شکمش سیر شود. در اخیر تمام این مهمانی ها، به جای تشکر، با کنایه می گفت که «سیر کرده ای؟» یعنی بسنده نبود و من تعجب می کردم و در دلم می گفتم من کی مسوولیت شکم تو را بر عهده گرفته ام. این به ظاهر دوست، به گونه ی ناشایست و با نمک حرامی تمام، چون آدم کم ظرف بود و نمی توانست با رقابت سالم در برابر دیگران قرار گیرد، عقب من حرف در می آورد و سعی می کرد فرصت هایی را خراب کند که من به دست می آوردم. روزی در حالی که متوجه ورود من نبود، او را غافلگیر ساختم که در مورد بورسیه هایی پلان می داد که اگر می آمدند، به جای من، باید او را با یک تن دیگر بفرستند! وقتی متوجه شدم، با کمترین شرم، زود حرفش را تصحیح کرد که نخیر، مصطفی را بفرستید! آن زمان هنوز عمرزی، تخلص نمی کردم. این آدم کودن و کم ظرف، با لطف یک همصنفی دیگر ما که به «تلویزیون افغان»، راه یافته بود، از سرم کم می شود. جالب است بدانید که در روز کم شدن شرش، مزرورانه به من مشوره داد که بهتر است به جای کار در آن جا، در خانه بمانم و فلم تماشا کنم؛ هرچند «اتحادیه ی ملی ژورنالیستان»، چیزی نداشت، اما وجود یک شخصیت بزرگی علمی در راس آن و چند تن دیگر که اگر از رذالت های «ح.ب» در امان می ماندند، شاید می توانستند با وفرت کمک های خارجی که در آن زمان وجود داشت، آن سازمان را سر و سامان بدهند.

چند بار هنگامی که بعضی کمک های ارگان های دولتی و شخصی را به دست می آوردیم، متوجه می شدیم سهم سایر دوستان ما را نیز آن همصنفی کم ظرف و عقده یی ما بالا می کشد. او با گفتن این که سهم دیگران را من به خانه های شان می برم، حق آنان را دزدی می کرد. وقتی به این مساله پی بردم که متوجه شدم سایر دوستان ما شکوه دارند که از طریق «ب.م.ف»، چیزی به دست نیاورده اند.

چند سال بعد، هنگامی که بار ها پس از اخراج و توهین از رسانه ی «نورین»، رانده شده بود و به لطف یک همصنفی دیگر ما(عبدالحمید نورزاد) بازگردانده می شد، شدیداً مورد لت و کوب قرار گرفت. ماجرا از این قرار بود که با آمدن نستوه نادری به حیث مدیر عمومی نشرات، باری به بخش خبر هم سر می زند و می خواهد به شیوه ی خودش اعمال مدیریت کند. این مساله بر نورزاد خوش نمی خورد و در گیر می شوند. «ب.م.ف» که ذاتاً ترسوست، با استفاده از جو، شیرک می شود و با همراهی مسوول تصحیح(محمد هاشمی) بالای نستوه حمله می کند و بیش از آن دو، ویرا می زند. نستوه را با حال خراب از بخش خبر، بیرون می کنند. این ماجرا باعث خشم شدید حاجی عارف می شود و برای تنبیه، به بخش خبر می رود. این آدم بعداً به قدری در برابر کارمندان رسانه ی «نورین»، بی تفاوت می شود که یک ماه معاش آنان را چند ماه بعد می پرداخت و به این گونه، معاشات قبلی را از ردیف تادیده بیرون می کرد. چون تجربه ی کار رسانه یی غیر طبیعی در افغانستان، غیر معمول بود، اعضای رسانه های خصوصی، ناگفته های زیادی دارند که به حد توهین، حق تلفی و لت و کوب نیز از آنان استفاده ها شده است.

یک بار در برابر طلب معاش کارمندان بخش ایدت فنی، همه ی آنان را سیلی کاری کردند. فقط جوانی که از ایران آمده بود، با گرفتن معاشش، آن جا را ترک می کند. دیگران به خاطر از دست ندادن کار، مجبور می شوند باقی بمانند.

در سال های اخیر، رسانه ی «نورین» با شمایل شر و فساد، دیگر حتی توان پرداخت معاش چند ماه بعد را هم از دست داده است.

فراموشم نشود که حاجی عارف با نفرتی که از همصنفی کم ظرف ما داشت، تمام عقده هایش را بر سر او خالی می کند. «ب.م.ف» بی چاره، وحشیانه لت و کوب می شود و الاشه اش می شکند. او که شخصی خس خور بود، هرچند هوشیاری می کند که با همان سر و وضع خون پُر، رسانه ها را در جریان قرار خواهد داد، اما با وارخطایی مسوولین «نورین»، فریب می خورد. ظاهراً دو ماه معاش قبلی اش را در اختیارش قرار می دهند و مانع می شوند شکایت کند. به این گونه، سر فرصت که آب ها از آسیب می افتند، وی را دوباره اخراج می کنند. چون همصنفی مسوول ما دیگر در آن جا کار نمی کرد، نمی تواند دوباره به «نورین» برگردد. اگر به جای راضی شدن به خس خوری، شکایت می کرد، می توانست چندین هزار دالر به دست آورد. به هر حال، الاشه اش شکسته بود و همه از ماجرا آگاهی یافته بودند. وقتی به او فکر می کنم که به خاطر چند دانه گیلاس اهدایی «شرکت الکوزی»، دروغ می گفت و حاضر بود ما را دچار زیان کند، می پذیرم که آدم های کم ظرف، کم نیستند.

خاطرات خوب و بد مکتب را همه به یاد دارند. از جمله ی خاطرات بد آن، جزا هایی هستند که گاهی به خاطر کردار یک تن، همه دچار می شدند. از همان اوان، افرادی را شناختم که به خاطر خودشان، حاضر بودند همه آسیب ببینند. معلمان نیز که منتظر بودند سر هر فرصت، به هیبت شان افزوده شود، بدون کمترین تحقیق، کردار یک بی غیرت را در پای همه حساب می کردند. بعضی همصنفیان که کینه به دل می شدند، با انواع مختلف، انتقام خود را می گرفتند. با این حال، همیشه دچار جزا هایی می شدیم که یکی مرتکب می شد و با ناعاقبت اندیشی، در پای همه می انداخت.

روزی هنگامی که از سوی رسانه ی «نورین»، به خاطر تهیه ی گزارشی رفته بودم، از سوی «ب.م.ف» زنگ می آید. وقتی پاسخ دادم، افزود که من و تو را اخراج کرده اند! چنین خبری و در چنان جایی خوش نبود. بالافاصله به مدیرم زنگ زدم و جویای مساله شدم. او در حالی که تعجب می کرد، گفت اصلاً خبر ندارد. با بازگشت به دفتر، متوجه شدم که نامم در هیچ به اصطلاح «بلک لیستی» نیست. «ب.م.ف» مزرورانه خواسته بود پای دیگران را نیز به میان بکشد؛ شبیه همصنفی های بی غیرت دوران مکتب تا چند تن زیان ببینند.

نوشتم که مسوول خبر ما که خود از همصنفی های دوران پوهنتون بود، تا زمانی که در آن رسانه بود، به هر نامی که بود، ترحم می کرد و «ب.م.ف» کم ظرف را دوباره به دفتر می آورد. در این نوبت نیز ترحم می کند و او را بار دیگر به دفتر می آورد. رییس تلویزیون به خاطر اخلاصی که وی در کار نشان می داد، او را دوست داشت و احترام می کرد. من مساله را پی گیری کردم و از دوستان اداری خواستم که آیا نام من در لیست اخراج بود یا نه؟ آنان پاسخ گفتند که نه نبود؟

هدفم از شرح بالا همچنان روشنگری پیرامون ابعاد روابطی ست که اگر تعریف نداشته باشیم، ما را درگیر نابسامانی های زیاد می کنند. «ب.م.ف» مزرور با تمام زشتی هایی که در حق همه انجام می داد، بی یک جو غیرت، به رویش نمی آورد و مانند کسی که گویا هیچ زیانی به شما نرسانده، دنبال ما می آمد و از تمام فرصت های احوال پرسی تا تفریح و خورد و نوش، استفاده می کرد.

دوستان ما قرار گذاشته بودند که در روز های مشخص، با پولی که یک تن تادیده می کرد، در رستورانت نان بخوریم. با زیاد شدن تعداد نفر، طبیعی ست که مصرف پول بیشتر می شد. به هر حال، جناب مفتخوار، در یک دور کامل چند نفره، خوب می خورد، اما وقتی نوبتش می رسد، بی توجه بر این که بالای جیب های دیگران فشار آورده بود، چنانی که ترحم دیگران را برانگیزد، می گوید: «من پول ندارم!» باری یک از همکاران بسیار ناراحت می شود که خوب می دانستی که باید سهمت را بپردازی. بنا بر این چرا شریک ما شدی؟ یک بار به نام دوستی، مشکل نداشت. چند روز بیا و بخور و باخبر هم باش که نوبتت می رسد. بعد به راحتی بگو که من پول ندارم! این کار فقط از آدم های فرومایه ساخته است.

آخرین باری که «ب.م.ف» را دیدم، به ادامه ی یکی- دو تماس و صحبت هایی بودند که اتفاقی رونما شدند. جالب است بدانید با وجود بدذاتی اش و این که همواره دنبال من و امثال من حرف در می آورد، مصداق دایه ی مهربان تر از مادر، عمل زشت دیگری را مرتکب شد که ناچارم بنویسم.

با آن که در سال های اخیر، تنقیدات گسترده ی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را شاهد استیم، بپذیریم که یک نوع افت فرهنگی، مردم داخل شهر ها و تحصیل کرده را هم در بر گرفته است. شباهت های زیادی به وجود آمده اند که شماری به فرزندان اناث خود، به حیث وسیله ی کسب درآمد، می نگرند. افزون بر تشویق هایی که بسیاری با منطق این که در جا ها و اماکنی کار کنند که پول داشته باشد، پذیرش داماد هم با سنگینی مادی او وزن می شود. با تعمیم این فرهنگ که دختر، مال مردم است، به هر کی بیشتر پول بپردازد، دختر می دهند. کسب درآمد از این افت فرهنگی، روز تا روز توسعه می یابد. من افراد زیادی را می شناسم که وقتی خواستگاری کرده اند، با فامیل هایی مواجه شده اند که قبل از به اصطلاح اخذ «طویانه» هم پول های گزاف می خواستند.

ما، مردم روستایی را تنقید و تقبیح می کردیم که هنوز هم و به گسترده گی در برابر دختران خود، پول هایی می خواهند که نه فقط باعث محرومیت جنسی می شود و در این کشور تا بنیاد غرق در دینیات، بچه بازی هم جزو شهرت بین اللملی ما شده، بل تا زمانی که دختر را در اختیار داماد، قرار ندهند، از او بهره کشی می کنند. در این میان، قسم دیگر افت فرهنگی معمول شده که شماری با دنائت های بی پیشینه- بخشی ذاتی و بخشی فکری- می خواهند سود ببرند و هم به دیگران، آسیب بزنند. این عمل به نام گویا امر خیری عنوان می شود که در اسلام، سفارش شده است.

ما عملاً شاهد استیم که تعابیر سلیقه یی، چه قدر به ذات دین آسیب زده اند و بر فراز آن، صد ها فرقه و هزاران طرقی ایجاد شده اند که اکثراً با همدیگر، مشکل دارند. در قسم دیگر افت فرهنگی، سعی می کنند دختران و زنان تُرشیده را با نام های مختلف، به اصطلاح بالای دیگران «تپ» کنند. بنا بر این، با ادبیات معمول آن، کسانی را در منگنه می اندازند که مجرد باشند و با تعلیم و تربیه ی بالا، نقاط ضعف دارند تا مردمان زشت، از حُسن رفتار و کردار شان سوء استفاده کنند.

باری همصنفی ناخلف و کم ظرف من، با 180 درجه تغییر موقعیت، مرا در ادبیات نوع افت فرهنگی- بی خبر از این که بالای او حساب نمی کنم- ظاهراً درگیر می کند. با ورود به دایره ی شخصی من و کسب آگاهی که پس از چند سال فکر می کرد عروسی کرده ام و حالا می بیند که نکرده ام- چون مردم در این مسایل خیلی حرف در می آورند- بهتر است به فکر خودم باشم!

افراد زیادی شبیه چنین آدم هایی وجود دارند که پس از فراغت از مکتب، پوهنتون و حتی کار های مسلکی، باز هم آن قدر دون استند که بی توجه به هزاران مشکل و مسایل مهم، فقط در گندبرداشت های عوامی دست و پا می زنند که در افغانستان با میزان بالای بی سوادی، بی فرهنگی و عقده مندی، شناخته شده اند.

با دقت، اما ظاهراً بی تفاوت به حرف هایش گوش می دادم. زود از یک خیاشنه اش حرف زد. در یکی- دو نوبت بعد با چنان شتاب مساله را مطرح کرد که اگر به دلش می بود، باید حتماً به خواستگاری می رفتم. با در نظر داشت این که کیستم و از چه فامیلی می باشم، خیلی سرد رخصتش کردم. در حالی که با دهان باز، برعکس برخوردی را تماشا می کرد تا آن زمان در قبال امثال او تحمل کرده بودم.

نکته ی اساسی این مساله در این است که اناثی که خواستگار داشته باشند، نیاز ندارند کسی آنان را سفارش کند. اگر چنین می کنند، شک نکنید که کدام نیت بد در کار است و یا می خواهند در برابر پول و یا هم برای این که از شر دختران و زنان خانه مانده، بی غم شوند، آنان را از خود دور کنند. بنا بر این، قربانیان این آفت و افت فرهنگی، بیش از همه کسانی اند که مجرد اند و روی نزاکت هایی که گفتم و یا هم نداشتن تعریف از ارتباطات، خود را در معرض خطر و آسیب، قرار می دهند. خودم را مثال می زنم. اگر بی تفاوت نمی ماندم و یا تسلیم منطق پوچ «هیچ ارتباطی را قطع نکنید!»، نمی شدم، فردی مانند «ب.م.ف» که می دانست اگر خشن باشم، در برابرم جرات حرف زدن را هم ندارد، آن قدر وقیع نمی شد که شبیه یک قواد، به من پیشنهاد بدهد.

در همان اتحادیه با دومین شخصیت محوری این نوشته(م.ح) آشنا شدم که از همصنفی دوران پوهنتونم، فقط به اثر سن و سال، تفاوت داشت. این آدم عقده یی، بعداً با سوء استفاده از بزرگواری های من، نزدیک بود مرا در سراشیب تماس هایی سقوط دهد که به نام ایجاد رابطه ی زناشویی، برقرار می کنند و در آن ها در بدل هر چیز، پیردختران تُرشیده یا مشکل دار را به اصطلاح عوام ما بالای دیگران «تپ» می کنند. به یاد آوردن همان ماجرا نیز مرا مجبور کرد برای وقایه ی کسانی که با خطر چنان ماجرا هایی مواجه می شوند، این نوشته را منتشر کنم.

به هر صورت، ضمن یک سال و نیم کار در «اتحادیه ملی ژورنالیستان» که به شمول آشنایی با مرحوم سرمحقق محمود حبیبی و خانمش می شد، با چند تن از مردمان خوب نیز دوست شدم. بدون یک افغانی معاش، امیدوار بودم که وضع آن جا بهتر شود. گاهی شبیه مردمانی که هنوز پول اختراع نشده بود، چیز هایی از قبیل مواد خوراکه یا کالا هایی به دست می آوردیم که به اتحادیه کمک می شدند. مثلاً یک بار، زمانی که آقای «قره بیگ ایزدیار»، رییس «سره میاشت» بود، در بدل مصاحبه اش با ارگان نشراتی اتحادیه(ژورنالیست) حاضر شد یک موتر متوسط از کالا هایی را به ما ارزانی کند که بعضی آن ها تاریخ گذشته بودند، اما به درد بی معاشان می خوردند. از شانس بد ما، خودخواهی های کچل مزور، سبب شد تا به مقدار ناچیز از آن بار کوچک برداریم و بقیه را برای این که برای خودش کریدت به دست آورد، با ناشی گری های عمدی، میان کارمندان اکثراً غیر مسلکی رادیو- تلویزیون دولتی، توزیع کرد. این عمل، افراد دیگری را که در آن جا حضور داشتند و با بی معاشی ها می ساختند، بسیار آزرده ساخت که چرا به جای این که باید مقداری را می فروختند تا از پول آن استفاده می کردند و مقداری را هم نگه می داشتند تا مصرف نان چاشت شود، آن ها را توزیع کرد؟

خلاصه متوجه شدم که یک عضو دیگر این اتحادیه ی زشت(اهل سالنگ و متخلص به احمدی) که ظاهراً یک دزد فراری از ایران بود و به جای قدردانی از کارفرمای ایرانی اش، باغ وی را فروخته بود و در کابل از پول آن، موتررانی می کرد، ضمن استفاده ی مفت فامیلی از تعمیر اتحادیه که به دلیل اجاره ی مغشوش، مسوولان بخارخانه را در غم فرو بُرده بود، با همدستانی چند پولیس دزد مسوول آن جا، شبانه از مصالح ساختمانی «ریاست بخارخانه ها» دزدی می کرد و بعداً آنان را می فروخت. همچنان متوجه شدم که بعضی از بقایای رژیم های کمونیستی در آن جا، سر فرصت ها شراب می خوردند و از بعضی از زنان قبلاً کارمند در آن جا و کسانی را که می آوردند، سوء استفاده ی جنسی می کردند.

بسیاری از اتفاقات بد آن جا دور از چشمان مرحوم حبیبی و همسرش، رخ می دادند. مرحوم حبیبی در موقعیت رییس افتخاری، اما یک کار خوب کرد که هرگز به آن جا نیامد. برای جلسه با او، همیشه به خانه اش می رفتند.

معاون اول «اتحادیه ی ملی ژورنالیستان افغانستان» با نشریه ی «ژورنالیست» که از سهم نشرات قبلی آن به ارث بُرده بود، در حسرت استفاده از مجله ی «سباوون» که قبلاً از سوی یک جمعیتی- شورای نظاری بدنام، غصب شده بود، قرار داشت. کسی به نام محمد انور شعیب که در این اواخر درگذشت و برادر مدیر مسوول روزنامه ی بدنام «آرمان ملی» می باشد، از مجله ی «سباوون»، شیره کشی ها کرده بود. آنان پس از نشر چند شماره ی بی کیفیت، فکر می کنم بیشتر به خاطر جور نیامدن بر سر پول، از چاپ و انتشار مجله ی «سباوون»، دست می کشند. میر حیدر مطهر، پس از آن که افشا شد قاتل است(نامزدش را کشته بود) نظر به قوانین، جواز روزنامه اش را به نام محمد انور شعیب، ثبت می کند.

در همان اوان، سر و کله ی یک شخص دیگر نیز پیدا می شد که روی زبان معاون اول بود. بعداً در این مورد نیز آگاهی یافتم که یکی از دلایل دشمنی او(میرزا محمد کرامت) با «ح.ب»، روی پول هایی بود که از یوناما گرفته بودند، اما به معاون اول نرسیده بودند. روی همین درز، بالاخره نفاق شان به شقاق مبدل می شود و آقای کرامت که باسواد بود، پس از یک نبرد تن به تن در یک جلسه ی بی معنی اعضای شورای عالی مرکزی، کچل مشکوک را شکست می دهد.

معاون مشکوک که همیشه مردم را جمع می کرد و با استفاده از نام آن ها اکثراً به تنهایی کمک ها را می خورد، می خواست در یک جایگاه بهتر قرار بگیرد. او پس از یک جلسه ی علنی، با دو- سه رایی که شامل رای من نیز می شد، دیوانه وار به اتحادیه برمی گردد و مثل این که خانه ی شخصی اش باشد، با تبدیل تمام قفل ها و کلید ها، نارضایتی اش را ابراز می کند. در حالی که در جوازی که از وزارت عدلیه گرفته بودند، فقط جزو هیات موسسان بود. همین حرکت ناسنجیده، بهانه را به دست دیگران می دهد و در این میان یک تن از بقایایی که به قول خودش عضو «شورای انقلابی جمهوری دیموکراتیک خلق» بود(خیرالله بشردوست) و به حضرت پیامبر اسلام، صاف و پوست کنده توهین می کرد و بعداً در حادثه ای می میرد، در جلو «ح.ب» قرار می گیرد و با زدن یک لگد به شکم او و توهین های زشت، وی را که فکر می کرد اگر همین شخص، جلوش را نگیرد، کسی جلودارش شده نمی تواند، یک باره از مقام معاونیت اول، به کوچه ی دهن بخارخانه پرتاب می کند. همان جا دانستم «ح.ب» که متهم بود سهم همه را به تنهایی بالا می کشد، قبلاً با دو حادثه ی مشابه مواجه شده بود. او که بی نهایت میل داشت در راس اتحادیه قرار گیرید، باری با اولین رییس آن(محمد انور شعیب) نیز در گیر شده بود. در آن درگیری، هیچ چیز جز انشعاب و کاهش پرستیژ اتحادیه ی ملی ژورنالیستان، رونما نمی شود. بعداً با آوردن حامد نوری که از گوینده گان پرچمی زمان داکتر نجیب و به دلیل زنباره گی های متعدد، بالاخره به قتل می رسد(سرش را بُریده بودند) باز هم درگیر می شود. ظاهراً در غیابت حامد نوری، مرحوم سرمحقق محمود حبیبی را بازی داده بود. یکی دیگر آنان که وقتی بی کار می ماند، قصه های زنان و فحشایش در ادارات دولتی را شرح می داد(متخلص به رحیمی) برای ما تعریف کرد که حامد نوری با بازگشت از سفر و آگاهی از کاری که «ح.ب» انجام داده بود، با یک سیلی محکم به روی او، وی را جزا می دهد.

پس از اخراج معاون اول، نشریه ی «ژورنالیست» با مدیریت آقای کرامت، اعلام می کند که معاون اول را اخراج کرده اند؛ اما به جای تخلص او که مربوط یک شاخه ی مشهور پشتون ها می شد، سه نقطه(…) گذاشته بودند. وقتی پرسیدم، گفتند که این شخص، پشتون نیست. جالب تر از همه، این که گاهی بدون این که متوجه عدم ارتباط شود، ادا می کرد که خویش قوماندان گل حیدر پنچشیری ست. دوستان پنجشیری ام می گفتند وقتی از قوماندان پرسیده بودند، او اظهار بی خبری کرده بود. خیلی پسان ها فهمیدم که مردک سوء استفاده جو به همه جا دست می انداخت تا سود ببرد.

چند وقت به دلیل خویشی با مرحوم حبیبی، با آنان ماندم. یک بار محترم داوود سیاوش(پدر شهید یما سیاوش) که یک شخص پاک نفس و باسواد است را به جای «ح.ب» آوردند، اما او به دلیل درک بالا از وضعیت خراب اتحادیه، زود از آنان جدا شد. بعداً من نیز آن جا را ترک کردم و مصروف کار در رسانه های خصوصی شدم. با این حال به دلیل بعضی نزاکت ها با «ح.ب» تماش داشتم. او ماهرانه رفتار می کرد و همه را بازی می داد. بعداً موفق می شود مدت یک سال از لطف الحاج نصیر عبدالرحمن، سوء استفاده کند که برایش در دفتر مرکزی «انتشارات میوند» در منطقه ی «علم گنج»، جوار فابریکه ی حربی، جا داده بود. همان زمان بود که کچل مزور مجبور شد کسی را در راس اتحادیه ای بیاورد که به نام «اتحادیه ی ملی ژورنالیستان و خبرنگاران» راه انداخته بود، اما تا مدت ها بی جواز بود. آقای غوث زلمی، گزینه ی بعدی می شود. روزی منیژه باختری نیز به اتاق کوچکی آمد که آن جا دفتر جدید اتحادیه ی «ح.ب»، قرار داشت. در مورد این زن که به واسطه ی رنگین دادفر اسپنتا، به وزارت خارجه راه یافته، چیز های زیادی می گفتند. از جمله هنگام کار با نشریه ی بدنام «حقیقت انقلاب ثور». حضور او در پوهنتون کابل نیز مشکوک بود. گفته می شد به اثر واسطه، جزو کدر استادان، قرار گرفته است. به هر حال، نام پدرش(واصف باختری) خوب یا بد، مطرح بود.

آقای غوث زلمی که با بودجه های دولتی، کلان شده بود، نتوانست کاری کند که در نظر داشتند با استفاده از شهرت او، سوء استفاده کنند. مشکل دیگر او این بود که برخلاف توقعش که زمانی با داشتن کارت حزبی، همه کاره بود، عرصه ی رسانه های افغانستان، آن قدر وسیع شده بود که شهرت او در آن، فقط یک نوستالژی کوچک بود. وی نتوانست جز کار در چند نهاد بی اهمیت خصوصی، دوباره مطرح شود. سید مخدوم رهین که می گفت پای او را دوباره به افغانستان کشانده، به وی پُست «ریاست آرشیف» وزارت اطلاعات و فرهنگ را پیشنهاد کرده بود.

غوث زلمی، آدم اجتماعی و خوش مشرب بود و با مردم با احترام برخورد می کرد، اما با داشتن پیشینه ی معلوم حزبی، در جای اخوانی ها نشست و با چاپ یک ترجمه ی دری کلام الله مجید(قرآن پاک) برعکس در جنجالی گیر می ماند که همه می دانند.

از دور و نزدیک، در بعضی فرصت ها چون یک سال و نیم را با «ح.ب»، سپری کرده بودم، گاهی با آنان تماس می گرفتم. به سلسله ی کم شانسی های پشتون تقلبی که نمی توانست رییس شود، عصمت اللهی یا یکی از چهره های بدنام ایران در افغانستان را می آورد تا اگر بتواند زیر نام او، استفاده کند. برعکس انتظار ها، عصمت اللهی چند برابر از «ح.ب»، استفاده می کند. او با وانمودن این که چند هزاران ژورنالیست را زیر پُر و بال خود دارد، با بازی دادن حامد کرزی، به مقام مشاوریت رییس جمهور هم می رسد. با تجربیاتی که «ح.ب» داشت، گمان نمی کرد با وجود عصمت الله، زیان کرده باشد؛ هرچند خیلی انتقاد شد که نام اتحادیه را بد کرده است.

نور ښکاره کړئ

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *

Back to top button