هرگاه افغانستان مصئون نباشد پاکستان نیز مصئون نخواهد بود

منبع : ایروشیا

نویسنده : شاردها نند بتنگر

مترجم :سیدجمال اخگر

پاکستان که دارای 2640 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد ، بدون شک از یک افغانستان صلح آمیز سود زیادی خواهد برد. با این حال ، همزمان با خروج نیروهای خارجی و ناکامی مداوم احزاب افغانستان در دستیابی به یک توافق صلح پایدار می تواند چالش های متعددی را برای پاکستان و منافع امنیتی آن ایجاد کند. در چنین شرایط پاکستان نیاز به انتخاب دقیق دارد تا اهداف مورد نظر خود را که از طریق آنچه که بسیاری به عنوان جنگ نیابتی در افغانستان به آن می نگرند ، حفظ کند.

چیزی پنهان نیست که گروه های اسلامی جهادی که در داخل پاکستان فعالیت می کنند با طالبان افغانستان رابطه کاری و ایدولوژیک دارند. TTP معروف به طالبان پاکستان ، همیشه وفاداری خود را به طالبان افغانستان به اثبات رسانیده است. چشم انداز جسورانه طالبان افغان احتمالاٌ به عنوان تقویت کننده این گروه در پاکستان عمل خواهد کرد.

شری رحمان ، سناتور پاکستانی و رئیس انستیتیوت جناح ، درمقاله ای که توسط این انستیتیوت به نشر رسیده گفته است” جنگ طالبان در همسایگی پاکستان به راحتی گروه های رادیکال مانند تی تی پی را درین سوی مرز درگیر می کند. وی افزود :” پاکستان باید شیوع خشونت ناشی از جنگ در افغانستان را پیش بینی کند و جنبه های بشردوستانه جنگ در کشور همسایه را در نظر داشته باشد.” حملات خونین اخیر گروه طالبان پاکستانی اشاره به آینده ناگوار در انتظار پاکستان را به همراه داشت.

– تشدید خشونت ها

تشدید خشونت های فرقه ای – همانطور که اخیراً در افغانستان به صورت حملات علیه هزاره های شیعه مشاهده شده است در پاکستان نیز احتمال وقوع چنین حملات وجود دارد. برای سالهای متمادی ، شهرهای بزرگ پاکستان در بخش خشونت های فرقه ای گواه حملات بمبگذاری انتحاری بوده است.

در اوایل دهه 90 ، هنگامی که افغانستان درگیر جنگ های داخلی شد ، سیل از پناهندگان افغان به پاکستان مهاجر شدند، امروزه با وجود این که بیشتر مرز های این کشور حصار کشی شده است ، به راحتی نمی تواند بر هجوم آواره گان افغان در آینده مسلط شود. اگر طالبان واقعاً با ایده تقسیم قدرت موافقت کرده و توافقنامه صلح امضا کنند ، می توان از این بحران جلوگیری کرد.

نجم الدین شیخ ، وزیر خارجه سابق پاکستان ، اظهار داشت ، ” پاکستان باید حصار کشی مرز های خود را کامل کند و از رهبران طالبان بخواهد که به افغانستان برگردند و با دیگر احزاب افغانستان مذاکره کنند و تا آنجا که ممکن است خود را از هرج و مرج که قرار است از افغانستان سرایت کند ، دور نگهدارد. ریاض محمد خان وزیرسابق پاکستان ، می گوید که پیروزی آینده طالبان در کابل را نمی توان امر مسلم دانست.

– معضل پاکستان

در صورت افزایش بی ثباتی در افغانستان ، زنجیره تامین غذا که حلقه ای اقتصادی دو همسایه را با هم وصل می کند، مختل می شود. این می تواند بیشتر برتجارت پاکستان تاثیر منفی بگذارد. بنابرین شری رحمان ، سفیر سابق پاکستان در ایالات متحده و وزیر اطلاعات فدرال ، پیشنهاد کرد ، پاکستان باید فرصت ها و راه های حمایت از مردم افغانستان را جستجو کند وی اضافه کرد که در واقع باید کمک ها را برای حمایت از منافع خود افزایش دهد.

تا کنون پاکستان در روند صلح افغانستان با کشانیدن طالبان به میز مذاکره نقش مهمی داشته است. با این حال جهان انتظار بیشتری از این کشور دارد زیرا پاکستان می تواند از نفوذ تاریخی خود بر طالبان استفاده کرده و آنها را وادار به یک معامله سیاسی کند. جلیل عباس جیلانی ، وزیر خارجه سابق پاکستان ، اظهار داشت: ” نشانه های در واشنگتن وجود دارد که اگر نتایج نهایی در افغانستان مطابق آنچه واشنگتن می خواهد حاصل نشود ، مقصر پاکستان خواهد بود.

– جنگ اجتناب ناپذیر است

اخیراً ، اشرف غنی ، رئیس جمهور افغانستان ، در مصاحبه با مجله آلمانی اشپیگل ، گفت واشنگتن “اکنون فقط یک نقش جزئی دارد” و “مسئله صلح و جنگ اکنون در دست پاکستان است”. با این حال ، برخی از کارشناسان معتقد نیستند که پاکستان توانایی تاثیر گذاری بر تصمیمات طالبان را داشته باشند.

بحث این است که گروهای شورشی امروزه از نظر دیپلماتیک بیشتر به عنوان یک گروه سیاسی پذیرفتنی هستند نسبت به آنچه یک دهه قبل بودند.این گروه همچنین درک اطلاعاتی و تاکتیکی خود را در میان کشورهای منطقه گسترش داده است.همانطور که شیخ دیپلمات ارشد پیشین به صراحت می گوید ” طالبان جنگی را روی دست خواهند داشت بخصوص بر سر کنترل معادن و کشت تریاک که بیشترین منابع نقدی این گروه را تامین می کند و به دلیل این که 31 در صد مردم ( تاجیک های هزاره و شیعه، ازبکها ) سلطه طالبان را قبول نخواهند کرد و پشتون های که مخالف طالبان هستند نیز با طالبان سر مخالفت را خواهند گرفت. شیخ اظهار داشت: “هیچ كدام از نوع سلاح هایی كه این نوع درگیری ها به آنها نیاز دارد كمبود ندارند.”

بطور کلی اگر چه اسلام آباد بر طالبان مسلط است ، پاکستان باید گزینه های خود را به دقت کافی بسنجد تا حد اقل در صورت واردن شدن افغانستان به یک جنگ داخلی اثرات منفی اقتصادی آن را کاهش دهد.

و این چیزی است که ذهن سیاست گذاران و تحلیل گران استراتیژیک پاکستان را به خود مشغول کرده است.