خیال واهی طالبان برای رسیدن به قدرت

عارف نظری

چانس برگشت طالبان به قدرت صرف از طریق مذاکرات صلح میسر است نه از راه جنگ و زورگوی. علیرغم نگرانی‌های حاکم بر فضای سیاسی کشور مبنی‌بر دوباره قدرت‌گرفتن طالبان, این گروه شانس برگشت به قدرت را به دلایل زیر ندارند:

– خروج کامل نیروهای خارجی مشروعیت جنگ طالبان را که در گذشته تحت نام جنگ مقدس و عناوین دیگر توجیه می‌کردند، دیگر آن جذابیت را نزد آن‌عده مردمی که نفرات جنگی آنان را تأمین می‌نمود نخواهد داشت چون ادامه‌ی جنگ علیه دولت و مردم جز مسلمان‌کشی چیزی دیگری نخواهد بود.

– کشورهای امریکا، چین، روسیه و پاکستان و منطقه (البته در مورد پاکستان اطمینان وجود ندارد) طی اعلامیه‌ی مشترک در دوحه طرفدار به قدرت رسیدن طالبان نیستند.

– کشورهای امریکا، روسیه، چین و…. درین اعلامیه‌‌ی مشترک از «سیاست بی‌طرفی» افغانستان حمایت کردند که در حقیقت به معنی ختم جنگ‌های نیابتی نیز تلقی می‌گردد که میان این کشورها در زمین افغانستان جریان داشت.

– به اساس اظهارات و وعده‌های که داده می‌شود کمک‌های جهانی به ویژه آمریکایی‌ها از دولت و نیروهای امنیتی افغانستان برای چند سال‌ دیگر ادامه خواهد داشت.

_ نفرت و انزجار مردم از طالبان هم به لحاظ عملکرد حکومت ۵ ساله‌ی شان و هم از نظر جنایاتی را که طی ۲۰ سال اخیر مرتکب شدند، به شدت افزایش یافته و پایگاه اجتماعی آنان برخلاف سال‌های ظهورشان به ویژه در شهرها نزد تمام اقوام کشور افول قابل ملاحظه‌ی یافته است. به همین مبنا انگیزه قوی و سرسختانه‌ی برای ایستاده‌گی و مقاومت در مقابل طالبان به طور بالفعل و بالقوه وجود دارد.

– درست است که ذهنیت افراطی مذهبی ‌ در منطقه افزایش یافته اما در کنار آن آگاهی مردم نیز رشد قابل ملاحظه‌ی پیدا نموده است به ویژه در مناطق قبایلی پاکستان. جنبش تحفظ قومی به رهبری منظورپشتین رقیب سرسخت حرکت‌های مذهبی به شمار می‌رود که زمینه‌ی سربازگیری طالبان را دچار مشکل جدی نموده است.

این یک واقعیت انکار ناپذیر است که پاکستان به دنبال عمق استراتژیک و طرفدار یک حکومت ضعیف در افغانستان است که رابطه‌ی استراتیژیک و معنادار با هند نداشته باشد، اما قدرت گرفتن طالبان که نتیجه آن آغاز مرحله‌ی جدیدی از جنگ‌های داخلی خواهد بود و منطقه را وارد یک بحران جدید بسازد و بار دیگر این کشور را به لانه‌‌ی گروه‌های تروریستی جهانی مبدل نماید، در درازمدت هزینه‌ی سنگینی را بر اقتصاد ضعیف پاکستان وارد خواهد نمود و اوضاع سیاسی و امنیتی آن کشور را دچار بحران غیر قابل کنترول خواهد نمود که نتیجتا باعث تضعیف بیشتر این کشور در برابر هند خواهد شد، بنا تسلط کامل طالبان به نفع پاکستان هم نخواهد بود.

ازینرو یگانه راهی که برای طالبان باقی می‌ماند پیوستن به پروسه صلح خواهد بود در غیر آن هیچ چانسی برای رسیدن به قدرت نخواهند داشت.