یو سړی چې ۲۰۰۱ کال د دسامبر میاشتي راهیسې د ده په اړه تر اوسه هیڅ راز کره مالومات شتون نه درلود، آن د ده د مړینې څخه ورسته هم څوک نه پوهیدو، چې دی مړ شوي دی. په ریښتیا سره چې ملا عمر د باور نه کیدونکې واک او اغیز خاوند وو.
څوارلس کاله مخکې کله چې امریکې او متحدینو یې د سختدریځو طالبانو ورستي مرکز کندهار ونیو، د طالبانو مشر او د طالبانو د غورځنګ بنسټګر په یو موټرسیکل سپور شو او د پاکستان په لوري تری تم شو. له همدې مهال دی بیا چا ونلید. ورسته داسي ګنګوسي خپري شوې، چې دی د پاکستاني پوځ د استخباراتو او د پاکستان د اې ایس اې شبکې په لاس لویدلي دی. نورو بیا ویل، احتمال لري، چې دی مړ شوی وي.
پخواني کلیوال ملا محمد عمر نه کومي ځانګړي زده کړي لرلي او نه کوم ځانګړي کریسماتیک شخصیت وو، دا خبري هغو لږو لویدیځوالو چارواکو کړي دي، کومو چې له ده سره ناسته پاسته او لیدنې کتني کړی دي. دوی وایي، ملاعمر یو عادت درلود، ده به خپلي مهمې پریکړې د خپلو لیدلو خوبونو پر بنسټ اساس ورکولو. له همدې امله د پاکستان پخواني ولسمشر پرویزمشرف په خپلو یاداشتونو او خاطراتو کې لیکې: ،،ملا عمر په یو بل عصر او زمان کې بند پاتي دی، دی د نن ورځي له واقعیتونو سره هیڅ سمون نه خوري،، .
د دې سربیره د طالبانو غورځنګ او د طالبانومشرتابه شورا کلونه کلونه د ملاعمر د ژوند دورستيو نښو نښانو سره له ویرې او یا غلط تصور پر بنیاد د ده څخه د امیر په توګه اطاعت او بیعت کړی وو. آن د القاعدې مشر ایمن الظواهری شخصاًپه مسلسل ډول د ملا عمر څخه خپله وفاداري اعلان کړي او بیعت ورته کړی وو. همداسي د امریکې حکومتي چارواکو هم د طالبانو سره د خبرواترو په هڅو کې د ملا عمر شخصیت ته ځښت ډیر ارزښت قایل شوي وو. امریکایانو به ویل، چې د سولې خبراترو مرکچیان شخصاً د ملا عمر له خوا تایید شوي دي.
په کال ۲۰۱۰ کې د افغانستان او پاکستان لپاره د امریکې متحدو ایالاتو ځانګړي استازي ریچارد هولبورګ د،، ده نویارک ټایمز ،،مجلي په یوه مرکه کې ویلي وو.،، دی په دې باور دی، چې ملا عمر د دوی لپاره په باورنکیدونکې ډول خورا ډیر مهم دی، ملا عمر یو العام بښوونکې ځواک دی، دا به زموږ لپاره ډیر اغېرمن پریوځي، چې یا دی باید ونیول شي او یا ووژل شي،،.
د تیري چارشنبه راهیسې د هغه مړینه رسماً تایید شوه، چې ملا عمر د ۲۰۱۳ کال په اپریل کې وفات شوي دی. که څه هم په دې اړه تر اوسه هیڅ راز کره شواهد او ثبوت نه دي وړاندې شوي. د دې خبر د خپریدو سره طالبانو ته او د افغانستان خونړي کړکیچ ته خورا ګراني پایلې به ولري.
د طالبانو غورځنګ په پاشلکیدولو او ټوټه ټوټه کیدو کې یوګواښ پټ دی، کله چې یو عمومي اوربند رامنځته کیږي،دا اوربندبه د ټولو طالبانو له خوا مراعت او عملي نشي.
په دې برخه کې یوه پوښتنه راولاړیږي، هغه دا چې پاکستان د افغان سولې د اوسنیو خبرو اترو په بهیر کې ځان چمتو او تیار ښولې وو، اوس پاکستان ته د ملامتیا ګوته ورسیخیږي. دوی پر طالبان فشار راوست او د مذاکراتو میز ته یې مجبور کړل چې کیني او بیا په لنډ موده کې د دوهم ځل خبرو اترو تیاري ونیول شو.
اوس دا نوي سړی ملا منصور مجبور دي، د خپل کوربه هیواد څخه ځان لیري وساتي. تر څو دی ځان له هغو اتهاماتو څخه وژغوري، چې ملا منصور د اې ایس اې یو ګوډاګي او لاسپوڅي سړی دی.
که څه هم ده ویلي دي، جهاد ته به په خپل ټول توان سره ادامه ورکړم.
د افغانستان په سوله کې د ټولو خواوو د حیثت د اعادې لپاره یو مناسب منځګړتوب د چین هیواد کولي شی. دغه هیواد په طالبانو او افغان حکومت کې د بې پري هیواد په حیث پېژندل کیږي.. که څه هم د چین هیواد د پاکستان سره له پخوانه د ملګرتیا ډیرې ژورې او نږدې اړیکې لري، چین به خامخا دسولې په خبرو اترو کې د پاکستان لیوالتیاوو او ګټو ته پام کوي.
هممهاله داسي اټکل کیږي،چې د طالبانو د مشرتابه په بدلون کې د مخالفت له امله د طالبانو جګړییز مورال کمزورۍ کیږي. د سپیڅلي جهاد ترنامه لاندې د طالبانو ډلو ټپلو ترمنځ د واک پر سر اختلافات رابرسیره شول. په خپله ملا عمر د مسلمانانو مشري میراثي نه ګڼله اوس د ده د کورنۍ غړي غواړي د ده ځایناستي شي. دا په خپله د شریعت سره په ټکر کې راځې، ځکه په شریعت کې د میراثي مشرتوب اصل نه شته .